Rất ít HLV trong lịch sử Premier League có thể tạo ra tác động lớn trong thời gian ngắn như Roberto De Zerbi. Và có lẽ “ngắn” cũng là yếu quyết tạo nên thành công của Brighton dưới thời chiến lược gia người Italia.

Ngoài sự dũng cảm trong lối chơi pressing, cách Brighton xây dựng bóng từ thủ môn thật sự đáng ngưỡng mộ. Sau 5 trận đã qua, Brighton được hưởng 39 quả phát bóng lên từ thủ môn. Vẫn biết xu hướng thời đại là chuyền ngắn, nhưng việc 94,9% những cú phát bóng của Brighton có điểm kết thúc từ trong vòng cấm là một con số biết nói. Chiều dài trung bình những quả phát bóng của Brighton là 10,9m, chưa bằng một nửa so với thông số trung bình ở Premier League.

Cú phát bóng dài nhất của Brighton là hơn 22m, trong khi chiều dài sân tiêu chuẩn tối thiểu là 90m. Để tiện so sánh thì 29 trong 41 cú phát bóng của Nottingham Forest – một trong những đội vẫn theo cách chơi truyền thống, có chiều dài vượt quá vạch giữa sân. Sự kiên trì trong việc xây dựng bóng ngắn từ thủ môn cho thấy Brighton thực sự rất tin vào lối chơi của mình.

Unai Emery cũng là một trong những HLV tạo được tầm ảnh hưởng lớn. Kể từ khi trở lại Anh lần thứ 2, Aston Villa trong tay Emery là đội giành được nhiều điểm thứ 6 tại Premier League. Xu hướng rõ ràng trong lối chơi của Villa là tận dụng những đường trả ngược từ cánh hoặc hành lang trong ra tuyến hai dứt điểm. Mùa này, không đội nào ghi được nhiều bàn như Villa (4 bàn) từ những tình huống như vậy.

Đây là hệ quả từ một chuỗi những hành động hỗ trợ lẫn nhau. Tiền đạo cắm Ollie Watkins di chuyển thông minh để kéo giãn hàng thủ đối phương, đẩy ngược họ dính sát về phía khung thành, mở ra khoảng trống trước vòng cấm để những tiền vệ công như John McGinn, Leon Bailey và Moussa Diaby băng lên dứt điểm.

“Chúng tôi đã tập luyện bài này hàng tuần liền trong giai đoạn tiền mùa giải và phải cảm ơn Leon Bailey, anh ấy đã dọn sẵn thức ăn lên đĩa cho tôi”, McGinn nói sau pha lập công vào lưới Everton. “Chúng tôi nghiên cứu các bước di chuyển trong vòng cấm và Watkins xứng đáng nhận lời khen khi làm xao nhãng hậu vệ”.

Liverpool nổi tiếng với cặp hậu vệ cánh siêu tấn công Andrew Robertson và Trent Alexander-Arnold. Tuy nhiên, kể từ tháng 4 năm nay, việc Alexander-Arnold di chuyển vào trung lộ chơi như một tiền vệ trung tâm bổ sung, đã tạo nên bộ mặt mới cho Liverpool. Sự sáng tạo của Alexander-Arnold cải thiện khả năng xây dựng bóng, đồng thời tăng thêm tính sát thương từ những đường chuyền từ phần sân nhà.

Nhưng vai trò làm bóng của Alexander-Arnold tăng lên lại giúp cho cánh trái chứ không phải cánh phải hưởng lợi. Thống kê chỉ ra phần lớn những pha chạm bóng của cầu thủ tấn công Liverpool trong mùa này là ở cánh trái – đạt tỷ lệ cao hơn 3 mùa trước.

Với cái chân phải có khả năng đưa bóng chính xác tới mọi vị trí trên sân, góc chuyền bóng của Alexander-Arnold sẽ thuận lợi hơn nếu phất dài sang cánh đối diện cho những tiền đạo trái như Luis Diaz hay Diogo Jota di chuyển.

Chiến thắng mới đây của Arsenal trước Everton có điểm nhấn là pha bóng chỉ kéo dài 26 giây, kể từ lúc Bukayo Saka đặt bóng xuống điểm đá phạt góc, rồi phối hợp ngắn với Martin Odegaard, trước khi Trossard dứt điểm mang về bàn thắng.

Và đó chỉ là 1 trong 8 lần Arsenal quyết định không thực hiện quả đá phạt góc thẳng vào vòng cấm Everton. Với 8 lần chuyền bóng ngắn từ phạt góc, đây là trận đấu ghi nhận thông số này cao nhất của Arsenal kể từ lúc Mikel Arteta lên nắm quyền.

“Everton có rất nhiều cầu thủ cao lớn và họ rất giỏi chống bóng bổng”, Trossard nói sau trận đấu. “Chính vì thế, chúng tôi phải tìm cách khác để khai thác. Chúng tôi đã đầu tư rất nhiều vào chiến thuật ở những pha bóng cố định và thu về hiệu quả”.

Khi các đối thủ liên tục chuyển mình, nhà ĐKVĐ Man City cũng không thể đứng yên. Mùa Hè vừa qua, Pep Guardiola đã mang về những cầu thủ là chuyên gia cầm bóng ở khắp mặt sân, từ hậu vệ Josko Gvardiol, tiền vệ Mateo Kovacic và bất ngờ nhất là cầu thủ chạy cánh Jeremy Doku.

Ở lần xuất phát thứ 2 trong màu áo Man City, Doku đã thực hiện thành công 9 lần qua người trước West Ham, thông số cao nhất trong số các cầu thủ Man City mùa này. Thực tế, thành tích này còn cao hơn thông số trung bình của Jack Grealish ở mùa 2022/23. 

Với một HLV “ám ảnh” kiểm soát bóng như Guardiola, phải chăng ông đang buông lỏng và để cầu thủ chơi cá nhân nhiều hơn? Đi bóng mang đến đột biến nhưng cũng có thể dẫn tới mất bóng, nhưng thực tế là Pep đã liệu trước rủi ro này.

“Chúng tôi đã nói với Doku rằng hãy tận dụng khả năng đi bóng trong những tình huống 1 đối 1 hoặc 1 đối 2”, Pep chia sẻ. “Đi bóng rồi mất bóng à? Không vấn đề gì”. Guardiola thực tế thừa biết Doku hiếm khi mất bóng. Tỷ lệ thành công khi qua người của Doku lên tới 60,4% – nằm trong nhóm đầu ở 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu mùa 2022/23.

Đã có rất nhiều thay đổi ở Tottenham kể từ khi HLV Ange Postecoglu lên nắm quyền, một trong số đó là biểu hiện của Cristian Romero. Trung vệ người Argentina đã quá nổi tiếng với lối chơi hung hãn. Mùa trước, Romero tung ra trung bình 6,5 cú tắc bóng/1.000 lần chạm bóng của đối thủ – thông số cao nhất trong số các trung vệ Premier League. Hệ quả, Romero nhận tới 13 thẻ vàng và 2 thẻ đỏ chỉ riêng trong năm 2023. Cả sự nghiệp ở Spurs, Romero trung bình phạm lỗi 1,3 lần mỗi 90 phút.

Nhưng mùa này, tân đội phó của Spurs mang tới một hình ảnh khác lạ, bình tĩnh và điềm đạm hơn hẳn. Trong 5 trận vừa qua, Romero chỉ có đúng 1 lần phạm lỗi. Một chút thay đổi trong vị trí, cộng thêm sự cải tạo về tư duy từ những chỉ dẫn của HLV đã tạo nên một cách tiếp cận trận đấu khác cho Romero.

Thông thường, Romero là trung vệ lệch phải trong hệ thống 3 trung vệ ở Tottenham. Bản đồ phạm lỗi mùa trước chỉ ra Romero có xu hướng “quét sạch” mọi vật cản phía trước. Nhưng giờ chơi trong hệ thống tứ vệ truyền thống, phạm vi quản lý của Romero hẹp lại, giúp anh không phải phòng ngự quá liều lĩnh như trước.

Khả năng tận dụng cơ hội yếu kém của Chelsea không còn là điều mới mẻ. Trong năm 2023, Chelsea chỉ ghi được 28 bàn ở mọi đấu trường, bất chấp thông số bàn thắng kỳ vọng (xG) lên tới 53.

Cộng thêm những thống kê đầu mùa 2023/24, sự thất vọng càng tăng lên. Chelsea là đội chạm bóng trong vòng cấm đối thủ nhiều thứ 2 mùa này (216 lần), chỉ sau Tottenham. Họ tung ra tới 81 cú sút trúng đích nhưng chỉ thu về 5 bàn thắng và tệ hơn, 1 chiến thắng.

Khả năng tạo cơ hội của Chelsea không tệ, nhưng dứt điểm thì quá tồi. Và càng sút càng không vào, đội bóng của Mauricio Pochettino thường xuyên rơi vào trạng thái bí ý tưởng. Khi không biết làm gì, Chelsea tạt bóng. Chỉ sau 5 trận, The Blues đã tạt tới 99 lần từ bóng sống, nhiều nhất tại Premier League.

Trong số này, với 74 đường chuyền điểm rơi thì chỉ có 4,1% tạo ra cơ hội, thông số thấp nhất giải đấu. 

Mùa trước, dù là một trong những đội mạnh nhất Championship, Luton vẫn rất tranh thủ tạt bóng sau trung bình 21,8 đường chuyền. Với thực lực yếu, không bất ngờ khi lên chơi tại Premier League, Luton chủ yếu chỉ chơi bóng dài. Trong 4 trận đã đấu, 19,7% đường chuyền của Luton là bóng bổng – thông số cao nhất trong số 20 đội.

Sự lạm dụng thể hiện rõ nhất ở những pha giao bóng. Trước Fulham, khi tiếng còi khai cuộc vang lên, Tahith Chong chuyền thẳng bóng từ chấm giữa sân về thủ môn Thomas Kaminski, trong khi 5 cầu thủ Luton ở cánh phải di chuyển thật nhanh lên phía trên chờ đợi một quả phất dài.

Tiền đạo trái Willian của Fulham ngơ ngác không biết chuyện gì đang xảy ra khi có quá nhiều cầu thủ đối phương tập trung vào cánh của mình. Đương nhiên, bài đánh này chỉ gây bất ngờ được lúc đầu chứ cũng không hiệu quả.