Kể từ sau khi Pep Guardiola rời sân Camp Nou vào năm 2012, chỉ trong vòng 12 năm, đội bóng xứ Catalunya đã thay tới 8 thuyền trưởng. Điều đó cho thấy nhiệm vụ dẫn dắt Barca ổn định về lâu về dài với một HLV ngày càng trở nên khó khăn hơn.

Gần 12 năm trước, trong ngày từ biệt, Pep đi về phía vòng tròn trung tâm và nhìn quan sân Camp Nou lần cuối. Ông gửi một nụ hôn gió tới các cule, chào tạm biệt lần cuối với tư cách là HLV trưởng của Barca. Không có những đôi mắt rưng lệ, nhà cầm quân huyền thoại tỏ ra nhẹ nhõm khi rời khỏi nơi đã đưa ông vào ngôi đền huyền thoại.

Hơn 100.000 cule hô vang tên Pep trong vài phút sau khi ông biến mất dưới đường hầm. Những người yêu mến Barca chẳng thể tưởng tượng rằng mọi thứ sẽ không bao giờ còn tốt đẹp như vậy nữa. Thế nhưng, họ cũng không nghĩ rằng chúng tệ tới mức như hiện tại.

Kể từ khi Pep ra đi, Barca đã tuyển dụng 8 vị HLV khác nhau. Nhưng không một ai trong số họ đem lại sự thăng hoa cho các cule như Pep đã từng làm. Cũng đã có những danh hiệu, bao gồm 5 chức vô địch La Liga và những mùa giải kỷ lục, nhưng không có bất cứ HLV nào hòa mình thực sự vào văn hóa chiến thắng ở đây như Guardiola.

Bản thân Barca ngày càng trở nên hỗn loạn, bất ổn không ngừng, thậm chí từng đẩy họ đứng trên bờ vực phá sản cách đây 2 năm. Và bây giờ, với việc Xavi chuẩn bị ra đi vào cuối mùa, Barca lại phải đối mặt với một cuộc tái thiết khác. Họ sẽ lại sớm chào đón một vị HLV mới, với những ý tưởng mới và triết lý mới.

Nhưng người kế nhiệm Xavi có thể sẽ phải đối mặt với những thách thức, những vấn đề tương tự từng khiến nhiều người tiền nhiệm phải đau đầu, từ bỏ. Dường như công việc dẫn dắt Barca đã trở thành một “job” bất khả thi mà chỉ có kẻ ngốc mới “leo lên lưng cọp” vậy.

Tất cả điều này có thể bắt nguồn từ chính… Pep. Ông nhận việc ở Barca lúc CLB không hề hoàn hảo. Dù trong tay có rất nhiều tài năng, nhưng Pep gặp khó khăn trong một thời gian mới định hình được lối chơi cho đội chủ sân Camp Nou, mới xử lý xong bộ ba Ronaldinho, Deco và Samuel Eto’o để tạo không gian phát triển cho những cầu thủ trẻ.

Pep cho rằng chính bộ ba này là trở lực cho sự phát triển của CLB. Thế nên động thái đầu tiên của ông là để Ronaldinho và Deco ra đi, trong khi bỏ Eto’o trên băng ghế dự bị phần lớn của mùa 2008/09. Quyết định của Pep vào thời điểm ấy thật khó hiểu.

Nhận định bóng đá Alaves vs Barca, 00h30 ngày 4/2.

“Rô vẩu” không còn cách xa cơ hội đoạt Quả bóng Vàng, Deco đang trên đường trở thành huyền thoại tại CLB. Sự ổn định là cần thiết, nhưng Pep lại gạt hai cầu thủ chủ chốt ra khỏi kế hoạch của mình. Thay vào vị trí của họ, Pep đôn hai cầu thủ trẻ từ lò La Masia chưa được kiểm chứng tài năng: Pedro và Sergio Busquets. Pep cũng mang về sân Camp Nou một trung vệ không thể giành suất ở đội một MU, Gerard Pique.

Tuy nhiên, đó là bước đi mang tính đột phá. Barca giành cú ăn ba ngay trong mùa đầu tiên Pep dẫn dắt, biến ông trở thành HLV trẻ nhất từng vô địch Champions League. Ba mùa giải tiếp theo cũng đầy ắp những vinh quang.

Và tính trong 4 mùa huấn luyện Barca, vị tướng trẻ này đã giành được 7 danh hiệu lớn, trong đó có 3 chức vô địch La Liga và 2 chiếc cúp tai lớn Champions League. Trên tất cả là thứ bóng đá “Tiki-taka” ra đời, với Lionel Messi trong vai trò “số 9 ảo” cùng bộ ba Busquets – Xavi – Andres Iniesta không ai có thể đụng tới. Đó là một di sản.

Sau khi Pep ra đi, rất nhiều người đã thử ngồi vào ghế nóng tại Barca. Trợ lý của Pep, Tito Vilanova, là người kế nhiệm đương nhiên. Vì ông là người quen thuộc nhất với các phương pháp của Pep. Barca nhanh chóng thông báo về việc bổ nhiệm Vilanova trong cùng buổi họp báo xác nhận sự ra đi của Guardiola.

Mọi chuyện cũng diễn ra suôn sẻ khi Barca thu về 100 điểm trong mùa giải đầu tiên và đánh bại Real Madrid để giành chức vô địch Liga với cách biệt 15 điểm. Nhưng câu chuyện của Vilanova đã có một kết thúc bi thảm. Ông gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trong suốt nhiệm kỳ của mình và rời CLB vào năm 2013 trước khi qua đời vào tháng 4/2014.

Đó là thời điểm các vấn đề của Barca bắt đầu. Không còn học trò của Guardiola để hướng tới, đội chủ sân Camp Nou phải tìm nơi khác. Tata Martino thay thế Vilanova, nhưng đã từ chức sau chưa đầy một năm làm việc sau khi đứng thứ hai tại La Liga và không giành được danh hiệu nào.

Luis Enrique là người tiếp theo và đạt được thành công lớn khi bộ ba tấn công “MSN” (Messi-Luis Suarez-Neymar) của ông đã đưa Barca tới cú ăn ba trong mùa giải 2014/15. Song, Enrique chưa bao giờ phát huy hết vai trò của mình và ra đi sau 3 mùa giải gắn bó.

Ernesto Valverde chia tay Bilbao để nhận việc tại Barca và và giành hai chức vô địch Liga trong ba năm. Tuy nhiên, nhiệm kỳ của ông sẽ luôn gắn liền với trận thua 0-4 trước Liverpool ở bán kết lượt về Champions League 2018/19, và Barca tỏ ra không mấy do dự trong việc sa thải Valverde khi mọi chuyện trở nên tồi tệ vào tháng 1/2020.

Barca đã tuyển dụng ba HLV kể từ đó, gồm Quique Setien, Ronald Koeman và Xavi – và đã giành được ba danh hiệu trong khoảng thời gian bốn năm đầy hỗn loạn này. Việc Xavi tuyên bố ra đi vào cuối mùa khiến Pep phải thốt lên làm HLV tại Tây Ban Nha áp lực hơn so với tại Anh nhiều lần. “Ở đó (La Liga) khó hơn gấp ngàn lần. 6 cuộc họp báo mỗi tuần. Áp lực tại Barca lớn hơn ở bất kỳ nơi nào khác”, Pep nhấn mạnh.

Enrique cũng chia sẻ rằng khi dẫn dắt Barca, ông hầu như không có thời gian nghỉ ngơi và luôn phải đối mặt với quá nhiều vấn đề. Xavi cũng đau khổ và khó chịu không kém khi ngồi vào chiếc ghế nóng tại sân Camp Nou. Áp lực bủa vây họ, một phần do những thành công trong quá khứ. Barca giành được 77 danh hiệu trong 124 năm tồn tại.

Họ cũng phải đối mặt với một đội bóng giàu bản sắc và slogan “Més que un club” (Hơn cả một CLB) nói lên tất cả; với “vấn đề Real” và sự thù địch giữa hai gã khổng lồ ngày càng sâu sắc; với cái bóng quá lớn của Messi; với những cơn khủng hoảng tài chính…

Chưa biết ai sẽ kế nhiệm Xavi vào mùa Hè 2024. Nhưng rõ ràng, chỉ có kẻ ngốc mới làm HLV Barca.