HLV của Brighton đang dẫn đầu một làn sóng HLV ưu tú mới, nhưng hãy bỏ qua những người đã vấp ngã vì nóng vội như Graham Potter, Julian Nagelsmann và Steven Gerrard, chúng ta hãy chú ý vào Roberto de Zerbi, người mới thực sự trở thành nhân vật ưu tú thay thế Pep Guardiola và Jurgen Klopp. Khi cựu HLV Shakhtar Donetsk, Sassuolo, Benevento, Palermo và Foggia là Roberto de Zerbi được bổ nhiệm làm HLV của Brighton vào thời điểm này năm ngoái, cựu HLV Graeme Souness của Liverpool khi ấy đã chế nhạo. “Đó là một pha liều mạng của Brighton, bởi anh ta biết gì về bóng Anh đâu, lại nhảy việc 7 lần trong 9 năm. Có HLV giỏi CLB nào nhảy như cóc vậy không?”

Một năm đã trôi qua, Souness có thể muốn khâu mồm mình lại bởi bây giờ Brighton thực sự muốn giữ chân De Zerbi dài lâu, nhưng họ có thể làm được điều đó trong bao lâu? HLV 44 tuổi này đã kỷ niệm cột mốc một năm của mình bằng chiến thắng 3-1 ngay tại Old Trafford của MU và sau đó là vị trí trong Top 4. Việc Brighton nhận ra tiềm năng của mình là nhờ sự xuất hiện của De Zerbi. Chiến lược gia người Ý giúp CLB kiếm trung bình 1,70 điểm mỗi trận, nhiều hơn thời của Grahm Potter (1,28 điểm) và mang lại cho đội thứ bóng đá cứng rắn hơn, khó bị đánh bại hơn.

Potter đã đặt nền móng và đến Chelsea, để rồi bị mất việc ở Stamford Bridge, nhưng thành công của De Zerbi trong việc biến Brighton trở thành một đội tấn công mạnh mẽ hơn đã giúp họ giành được thành tích cao nhất từ trước đến nay và một suất vào bán kết FA Cup. Chính  De Zerbi là hiện thân cho thế hệ HLV xuất sắc tiếp theo. Kể từ cuối mùa giải trước, De Zerbi đã từ chối những lời rủ rê của Tottenham và Napoli, mặc dù chứng kiến Brighton mất tiền vệ Alexis Mac Allister và Moisés Caicedo lần lượt vào tay Liverpool và Chelsea trong kỳ chuyển nhượng mùa hè.

Ông không bực mình vì việc CLB bán đi một vài ngôi sao, mà đánh giá bức tranh toàn cảnh để thấy rằng nơi đây sẽ tạo ra cơ hội lớn hơn là về Spurs và Napoli. Potter không bao giờ có thể từ chối cơ hội dẫn dắt Chelsea, nhưng ông quá thiếu kinh nghiệm cho công việc này và không có cá tính cần thiết để huấn luyện một CLB lớn như vậy. Điều tương tự cũng có thể xảy ra với Nagelsmann, người rời RB Leipzig để dẫn dắt Bayern Munich khi mới 34 tuổi, nhưng đã bị sa thải trong vòng 18 tháng.

Trong khi đó, Gerrard đang định vị mình sẽ trở thành người kế nhiệm Jurgen Klopp tại Liverpool, sau khi dẫn dắt Rangers đến chức vô địch Scotland đầu tiên sau một thập kỷ. Nhưng huyền thoại của Liverpool đã quá nóng vội khi nhảy sang Aston Villa và bị sa thải chỉ chưa đầy 1 năm. Gerrard hiện đang cố gắng xây dựng lại danh tiếng của mình ở Saudi Arabia với Al Ettifaq, nơi khó có thể coi là bước đệm để trở lại Premier League.

Tuy nhiên, De Zerbi đã xây dựng được một khối lượng công việc ấn tượng ở nhiều CLB, vì vậy ông dần trở nên nổi tiếng. Ông đã nhận được nhiều lời khen ngợi về phong cách bóng đá đã trình làng ở Benevento và Sassuolo, cũng như những gì đã làm được trong thời gian ngắn ngủi ở Shakhtar. Brighton đã coi De Zerbi là sự thay thế tiềm năng cho Potter, ngay cả trước khi ông đến Shakhtar do triết lý chiến thuật của HLV này là tạo ra những đội bóng thiên về tấn công. Vì vậy khi Potter đến Chelsea, họ đã biết ngay phải chọn ai thay thế.

“De Zerbi quá tuyệt vời,” chủ sở hữu Brighton, Tony Bloom nói. “Đây là một HLV trưởng ưu tú. Thành tích của ông ấy đặc biệt tốt trong những năm ở Shakhtar Donetsk và Sassuolo, nhưng ở Brighton mới là tốt nhất. De Zerbi đã có ảnh hưởng rất lớn đến rất nhiều cầu thủ và rất giỏi trong việc cải thiện từng cầu thủ. Và chất lượng của lối chơi, khả năng chấp nhận rủi ro vào đúng thời điểm để tạo cơ hội và khả năng chiến thuật của HLV này thật tuyệt vời. Chúng ta rất may mắn khi có ông dẫn dắt đội bóng này. Tôi mong muốn De Zerbi sẽ gắn bó với CLB trong thời gian dài”.

Tuy nhiên, sau khi chứng kiến Mac Allister và Caicedo đến các CLB lớn, giống như Marc Cucurella (Chelsea), Yves Bissouma (Spurs), Leandro Trossard và Ben White (cả Arsenal) trước đó, Bloom và Brighton sẽ biết rằng HLV của họ sẽ được nhiều CLB lớn ở châu Âu thèm muốn. Đến một lúc nào đó, công việc tại một đội bóng ở Champions League sẽ mở ra và hiện tại không có ai ở châu Âu hấp dẫn hơn De Zerbi. Pep Guardiola, Jurgen Klopp và Thomas Tuchel là những HLV ưu tú, đã từng vô địch giải đấu này. Nhưng De Zerbi chính là làn sóng tiếp theo nhấn chìm thế hệ HLV kể trên.

Thật sự, ngay cả Pep Guardiola cũng là một fan của De Zerbi. Ông đã mô tả thứ bóng đá của Brighton là đẹp nhất thế giới với chuyển động đa dạng, đa chiều nhưng nhịp nhàng nhằm để hạ gục đối phương bằng một nhát kiếm. Đó là thứ bóng đá của đấu sĩ đấu bò tót – “bóng đá matador”. De Zerbi biết rằng hầu hết các đội sẽ đáp trả bằng lối tấn công dồn dập. Đây được coi là lỗ hổng bảo mật để cài mã độc, đợi chờ thời cơ tốt và hack thành công. Để làm được điều này, Brighton có những cầu thủ ở hàng phòng ngự cực kỳ thoải mái khi cầm bóng, hai tiền vệ lùi sâu và những cầu thủ rê bóng giỏi để thực hiện những pha đột phá tốc độ.  

Vì vậy, thứ bóng đá sở hữu bóng ở dưới sân nhà không biến thành một tấm khiên mà trở thành một thanh kiếm, làm suy yếu những đường tiếp viện của kẻ thù, xé toạc vết khâu còn rướm máu. Sự thay đổi về kết cấu của Brighton thể hiện một sự thay đổi sâu sắc của bóng đá hiện đại. Trong lịch sử đã có ba giai đoạn rộng lớn cho việc này. Đầu tiên, thứ bóng đá đã diễn ra trong phần lớn thế kỷ trước, được chơi trong khu vực tấn công của đội đang cầm bóng. Bóng có xu hướng di chuyển về phía trước, chuyền bóng vào trung tâm hoặc ra hai cánh.  

Sự trỗi dậy của bóng đá kiểm soát bóng đòi hỏi phải xoay trục trung tâm về giữa sân. Thứ bóng đá này đã trở thành trò chơi của những hàng tiền vệ đối lập nhau, với những đường chuyền trung tâm phức tạp. ĐT Tây Ban Nha 2010 là một hình thức hoàn hảo của thứ bóng đá này. Hệ quả là, người ta đã sử dụng sức ép tập thể để chống lại điều này. Ngược lại, các đội kiểm soát bóng tốt nhất lùi sâu hơn, không chịu khuất phục, tìm khoảng trống khác để giữ bóng. Bóng đá Anh đã thay đổi sâu sắc bởi việc Guardiola nhấn mạnh rằng Man City sẽ không ngừng chuyền bóng, rằng việc làm mất quyền kiểm soát bóng sẽ nguy hiểm hơn nhiều. Đó là một cái nhìn sâu sắc mang tính cách mạng. Những người khác bắt chước chiến thuật này. Và do đó, trục trung tâm càng hướng tới những không gian phía sau.

Mùa này, 7 trong số 10 cầu thủ chuyền bóng nhiều nhất Premier League đều là hậu vệ. Mùa giải trước, 9 thủ môn đã thực hiện hơn 1.000 đường chuyền (10 năm trước con số đó là 0). Những đường chuyền ngắn ở phần sân nhà tăng lên, thời gian kiểm soát bóng liên tục tăng lên, 5 đội kiểm soát bóng hàng đầu ở Premier League đang đạt tỷ lệ kiểm soát bóng trung bình là 65%. Mười năm trước đây là 55%. Về mặt này tất cả đều tốt.  

Xem bất kỳ trận đấu đỉnh cao nào và về cơ bản, chúng ta sẽ dành nhiều thời gian để quan sát những cầu thủ tấn công loay hoay trong vòng cấm trước khung thành đối phương. Một hệ thống tương tác và thay đổi nhịp độ cực kỳ phức tạp đã được triển khai, nhiều công việc đáng kinh ngạc đã được thực hiện chỉ để di chuyển khu vực 16m50. Lối chơi kiểm soát bóng của Pep, lối chơi presssing của Klopp đã đưa chúng ta đến một mô hình siêu thông minh, nơi mọi thứ đều giống như một kiểu hack. Đó là thứ bóng đá của Brighton phiên bản De Zerbi, bởi vì họ có những cầu thủ tuyệt vời phù hợp với hệ thống và tầm nhìn chung xuyên suốt mọi bộ phận của CLB.